B2B Nedir? E-Ticaret İş Modelleri 2024

“Business to Business(B2B)” kelimelerinin kısaltılması ile oluşan B2B, e-ticaret iş modelleri arasında en büyük kar marjı olan iş modellerinden biridir. Peki, tam olarak B2B nedir?

İşletmeden işletmeye ticaret ve pazarlama faaliyetlerinin tümüne B2B pazarlama adı verilir. Bir diğer deyişle alıcının da satıcının da “işletme” olduğu bir iş modelidir.

Research and Markets’in yaptığı araştırmaya göre işletmeler arası e-ticaret pazarı büyüklüğü 2030 yılına kadar %20,2’lik bir büyüme oranı ile 33.317,37 milyar ABD dolarına ulaşması beklenmektedir.

İnternetin ve mobil cihazların kullanımının bu denli artışta olması, zaman ve mekan fark etmeksizin alışverişte alım-satım potansiyelini artırarak yapılan harcamalar açısından devrim niteliğinde oldu. Bu nedenle e ticaret mantığını anlamak ve e-ticaret iş modelleri örneklerini inceleyerek en uygun iş modeli pazarlaması ile yolunuza devam etmek ciddi bir önem teşkil ediyor. 

Her iş modeli kendi içinde avantaj ve dezavantajlara sahiptir. Şirketlerin çevrimiçi varlıklarını güçlendirmeleri ya da bireysel satışların optimizasyonu için B2B, C2C, C2B gibi bir çok e-ticaret iş iş modeli prensibini anlamalısınız.

Bizler de bu içeriğimizde, en çok tercih edilen pazarlama modellerinden biri olan B2B nedir, B2B pazarlama nasıl yapılır gibi sorularınıza detaylı olarak cevap vereceğiz.

Haydi, e-ticaret iş modellerini öğrenerek sizin için en uygun iş modelini bulalım! Bu yazımızı inceleyerek şirketten şirkete, şirketten tüketiciye ya da tüketiciden tüketiciye yapılacak ticaret stratejilerini öğrenebilirsiniz.

E-Ticaret İş Modelleri Nelerdir?

E-ticaret (elektronik ticaret); internet aracılığıyla mal, hizmet, yazılım gibi ürünlerin alım satımının yapılmasına dayanır. Çeşitli pazar segmentlerinde faaliyet gösterilebilir ve bilgisayarlar, tabletler, akıllı telefonlar ya da diğer akıllı cihazlar üzerinden gerçekleştirilebilir. 

Dünya ticaretinin toplamına oranla e-ticaret satışlarının oranı günden güne artmaktadır. 2022 yılında ülkemizde de e-ticaret hacmi artış göstererek bu oran önceki yıllara göre %109 olmuş ve toplam ticaretin %18,6’sını oluşturuyor.

Dünya genelinde 2023 yılında perakende satışların %20,8’inin e-ticaret yoluyla gerçekleşmesi beklenmekte. Amacınız satışlarınızı artırmak ya da işletmenizi büyütmekse, satış stratejilerinizi size uygun e-ticaret iş modeli ile desteklemeniz büyük kazançlar sağlamanıza yardımcı olacaktır.

E-ticaret iş modellerinin sağlayacağı en büyük faydalardan biri, ürün ve hizmetlerinizi istediğiniz yerden istediğiniz kişiye satabilmenizdir. Bir müşteri e-ticaret web sitesine ulaştığı sürece, dünyanın diğer ucunda olsa bile online ödeme yoluyla buradan alışveriş yapabilir.

Tüm e-ticaret iş modelleri ile çalışmaya başlayabilmek için  öncelikle bir platforma veya web sitesine ihtiyacınız olacaktır. Platformlar üzerinden yapacağınız satışlarda web siteniz olmasa bile link ile ödeme yöntemi sayesinde gerekli entegrasyonları sağlayarak dünyanın her yerinden ödeme alabilmeniz mümkün.

E-ticaret iş modelleri, alıcı ve satıcı tarafların nitelikleri gibi faktörlere göre belirlenir. Bu modeller, e-ticaret faaliyetlerinizin yönlendirilmesi ve gelir modelinizin oluşturulması için oldukça önemlidir.

Peki markanız için istediğiniz büyümeyi elde edip, ihtiyaç duyduğunuz küresel varlığı sağlayabilecek bu iş modelleri nelerdir?

E-ticaret iş modelleri internet üzerinden satacak olduğunuz ürün profilini ya da hizmeti kime satmak istediğinize göre farklılaşır. Gerekli olan sermaye, ürün tedariği ve hedef kitle gibi unsurlar da seçtiğiniz iş modeline bağlı değişkenlik gösterir. 

Örneğin, şirketten şirkete satış yani B2B pazarlama yapmak isteyip toptancı mantığıyla çalışan bir e-ticaret sitesi için daha fazla sermaye ve stok yönetimi gerekirken, tüketicilere yönelik bir iş modelinde küçük bir sermaye ile başlangıç yapılabilir. Ancak bu durumda e-ticaret sitenizin başarısı için daha fazla ürün çeşidi sunulması gerekir.

Ticarete başlamak isteyen herkesin öncelikle kapsamlı bir araştırma yaparak internetten ne satabilirim karar vermesi gerekir. Bunun için ise e-ticaret iş modellerine bakarak hedef kitlenizin kim olacağına karar vermelisiniz.

E-ticaret iş modellerinin özelliklerini, avantajlarını, dezavantajlarını, örneklerini ve birbirine göre farklarını inceleyerek elde ettiğimiz bilgileri yazımızın devamında görebilirsiniz.

B2B Nedir?

Şirketten şirkete satışları temel alan B2B (business to business/ şirketten şirkete) e-ticaret modeli, ticari faaliyetleri için kendi aralarında iletişim kuran işletmeleri kapsar. İmalatçı ve toptancı arasında gerçekleşen bir işlem ya da toptancı ve perakendeci şirket arasındaki ticaret modeli, B2B satış örneklerinden biridir.

Örneğin bir şirket; üretim için malzeme kaynaklarına ihtiyaç duyabilir, finansal işlemlerini yönetmek ve denetlemek için muhasebe firması gibi operasyonel hizmet veren şirketler ile çalışabilir ya da şirket işleyişi için gerekli yazılımları satın alabilir. İşte, tüm bu ticari faaliyetler de B2B örneği arasında yer almaktadır.

B2B modeli, imalat veya işletme gibi birimlere dikey ya da yatay olarak uygulanabilir. B2B iş modelinde dikey yönlendirme, üreticilerin ve perakendecilerin imalatçılar gibi yukarı akıştaki tedarikçilerle çalıştığı yöntemi içerir.

B2B işlemleri her iki tarafın da benzer müzakere gücüne sahip olduğu ve iş anlaşmaları yapılırken avukatların da dahil olabileceği bir yapıya sahiptir. Bu durumlarda büyük şirketler küçük şirketlere göre daha avantajlı konumdadır.

Dikey B2B modelinde bir imalatçı, toptancı ya da perakendeci ürün veya hizmetlerini tedarik zincirindeki diğer şirketler ile doğrudan ticaret yapabilir. Şirketlerin düzgün bir web sitesi olması, tedarikçilerin perakendecilere ürünlerini en uygun şekilde tanıtmalarını sağlar. 

Bu şekilde satıcı satışlarında artış elde edebilir, stok durumları kolay bir şekilde takip edilerek tedarik zincirinin daha iyi yönetilmesi sağlanır. Dikey B2B modeline örnek verecek olursak, bir bilgisayar üreticisinin e-ticaret platformları üzerinden ürün materyallerini farklı üreticilerden temin etmesi yeterince açıklayıcı olacaktır.

Dikey B2B e-ticaret modelinde işlemler hızlı ve verimli bir şekilde gerçekleşeceği için zaman ve maaliyet tasarrufu sağlanır.

Yatay B2B e-ticaret iş modeli, farklı endüstrilerdeki benzer işlemleri tek bir yerde yoğunlaştıran bir işlem şeklidir. Bu iş modeli, ürünleri satmayan ya da satın almayan tarafları da içerir. Farklı işletmelerin ürünlerini ve hizmetlerini listeleyebileceği ve diğer işletmelerin bu ürünleri kolayca temin edebileceği bir pazar oluşturur. 

Şirketler aradıkları ürünleri özelliklerine göre filtreleyebilir, fiyat karşılaştırması yaparak en karlı satın alma işlemini yapabilir. Bu iş modeli sayesinde şirketler mal ve hizmetlerini çok daha geniş kitlelere sunarak işlerini büyütebilir.

Yatay e-ticaret platformları, şirketlerin çevrimiçi ödeme yapmalarına olanak vererek satın alma işlemini daha güvenli ve daha kolay hale getirir.

B2B iş modelinin avantajları nelerdir?

B2B iş modelinin dezavantajları nelerdir?

B2B iş modelinde çalışmak için şirketleşme gereklidir. Bu da fiziki ya da sanal ofis kurma, marka tescil etme, vergi oranlarında farklılık gibi masraflara neden olur.

Şirket masraflarının fazla olması sebebiyle diğer iş modellerine göre daha fazla başlangıç sermayesi gerektirir.

Toplu siparişlerde indirim isteneceğinden dolayı satıcılar için perakende satışa göre kar oranları düşecektir.

Diğer e-ticaret modellerine göre müşteri havuzunda daha az firma bulunur.

Alıcılar piyasa fiyatını etkiler bu nedenle ürün ya da hizmet fiyatınız yüksekse diğer üreticiler ile rekabette kaybedebilirsiniz.

Dünyadaki ve Türkiyedeki B2B örnekleri nelerdir?

• Alibaba: Çin merkezli Alibaba B2B iş modelinde, dünyanın en büyük e-ticaret platformudur. Küresel satıcı ve alıcıları bir araya getirerek toptan satın alma işlemlerini kolaylaştırır.
• Amazon: İşletmelerin ihtiyaçlarını karşılayarak ürünleri ve hizmetleri bulmalarına yardımcı olur.
• eBay: İşletmeler, endüstriyel malzemeler, ofis malzemeleri, inşaat malzemeleri ve diğer birçok ürün kategorisinde satış yapabilirler.
• Shopify: İşletmelerin kendileri için özel bir web sitesi oluşturmalarına yardımcı olan ve müşterilerin ürünleri satın almasını kolaylaştıran güçlü B2B platformlarından biridir.
• Sanalpazar.com: Türkiye’nin en büyük B2B e-ticaret platformlarından biri olan Sanalpazar.com, inşaat, makine, mobilya, endüstriyel ürünler gibi birçok farklı sektöre hizmet vermektedir.
• ToptanTR.com: Türkiye’deki toptan alım-satım sektöründe faaliyet gösteren bir diğer popüler B2B e-ticaret platformudur. Elektronik, oyuncak, kozmetik, giyim ve gıda gibi birçok farklı kategoride ürünler sunar.
• Ticimax.com: Özellikle Türkiye’deki KOBİ’lerin online mağazalarını kurmalarına yardımcı olan bir B2B e-ticaret platformudur. Müşterilerine e-ticaret sitesi kurulumu, ödeme ve kargo entegrasyonu, ürün yönetimi ve müşteri hizmetleri gibi hizmetler sunar.
• Hepsiburada Toptan: Türkiye’nin önde gelen e-ticaret sitelerinden biri olan Hepsiburada, toptan alımlar için özel bir platform olan Hepsiburada Toptan’ı da sunmaktadır. Elektronik, giyim, mobilya, kozmetik ve daha birçok kategoride toptan ürünler sunar.
• Migros: B2B Migros tarafından kullanılan bir iş modelidir. Market zincirlerinin tedarikçilerle kurduğu iş modeli olduğu için migros B2B iş modelini kullanan tek market değildir, diğer tüm marketler de bu modeli kullanabilir.
• Defacto: B2B Defacto giyim mağazası tarafından da kullanılmaktadır. Defacto gibi birçok giyim mağazası da ürünlerini B2B iş modeli ile tedarik edebilir.

B2C İş Modeli Nedir?

E-ticaret platformları aracılığıyla alışveriş yapan müşterilerde genel olarak şirketin kendi web sitesinden yapılacak alışverişin daha ucuz olacağı algısı vardır.

B2C iş modelinde de diğer iş modellerinde olduğu gibi sadece fiziki ürün değil, yazılım ve hizmet alanlarında ticaret yapmak da mümkündür. Satıcıların B2C iş modeli ile kurdukları web sitelerinde satışı artırabilmek için çeşitli reklam stratejileri uygulamaları gerekmektedir.

E-ticarette B2C avantajları nelerdir?

Aracı kuruluşlar olmadığı için komisyon ücreti ödenmez.

Web sitesi ziyaretçilerini müşterilere dönüştürmek B2C siteleri için kolaydır.

Fiziksel altyapı maliyetlerini düşürdüğü için karlılığı artırır.

Kullanıcılar için zaman sınırlaması olmadan her an alışveriş yapma imkanı vardır.

Sosyal medya platformlarında reklam verilerek milyarlarca tüketiciye ulaşılabilir ve stok durumu kontrol altında tutulabilir.

Şirketler doğrudan tüketici ile etkileşimde olduğu için kullanıcı deneyiminde daha fazla kontrole sahiptir.

Direkt olarak tüketici ile etkileşim kurmak, satış dönüşüm oranlarının takibinde en doğru sonucu elde etmeyi sağlar.

Link ile ödeme gibi alternatif ödeme yöntemleri entegre edilebilir.

Küçük ve orta ölçekli işletme sahipleri için uygundur.

B2C iş modelinin dezavantajları nelerdir?

Rekabet ya da yüksek fiyatlar nedeniyle müşteri kaybedilebilir.

Müşteriler alışverişi tamamlamaktan vazgeçerek web sitenizi terk edebilir.

Web siteniz iyi optimize edilmemişse, hız performansı iyi değilse müşteri trafiğiniz önemli miktarlarda azalma gösterir.

Reklam stratejileriniz iyi değilse, giderleriniz artarken gelir elde etme oranlarınız düşer.

En yaygın B2C örnekleri dünyada ve Türkiyede nelerdir?

Amazon: Dünya genelinde en büyük online perakendecilerden biridir. B2B iş modeli kullanarak kitap, elektronik, giyim, ev gereçleri, müzik, film, gıda ve daha birçok ürünü sunmaktadır.

Alibaba: Çin merkezli bir B2B ve B2C perakendecidir. Elektronik, giyim, mobilya, oyuncak ve daha birçok kategoride ürünleri sunmaktadır.

Netflix: Abonelerine film, dizi, belgesel ve diğer dijital medya içeriklerini sunan bir B2C e-ticaret platformudur. Aboneler, kaliteli ve ilgi çekici içeriklere sınırsız erişim sağlamak için belirli bir abonelik ücreti öderler.

Nike: Dünya genelinde en büyük spor giyim perakendecilerinden biridir. Spor ayakkabıları, giyim ve aksesuarları sunmaktadır.

Uber: Dünya genelinde birçok ülkede hizmet veren bir taksi çağırma uygulamasıdır. B2C iş modeli ile kullanıcılara hizmet sunar.

Airbnb: Dünya genelindeki birçok ülkede tatil evi, daire veya oda kiralama hizmeti sunan bir online B2C platformudur.

Hepsiburada: Türkiye’nin en büyük online alışveriş sitelerinden biridir. Elektronik, moda, kozmetik, ev gereçleri, oyuncak, gıda ve daha birçok ürün kategorisinde hizmet vermektedir.

n11: Türkiye merkezli bir online alışveriş platformudur. Gıda, moda, elektronik, kozmetik ve daha birçok ürün kategorisinde hizmet vermektedir.

Trendyol: Türkiye’nin önde gelen online alışveriş platformlarından biridir. Kadın, erkek ve çocuk giyim ürünleri, ev gereçleri, elektronik, gıda ve daha birçok kategoride ürünler sunmaktadır.

E-Ticarette Diğer İş Modelleri Nelerdir?

Her işletmenin ihtiyaçlarına ve hedeflerine göre farklı bir e-ticaret iş modeli seçmek önemlidir. İşletmeler; hedef müşteri kitlesi, ürün çeşitleri, hizmetlerinin türü, işletme büyüklüğü gibi faktörlere göre bir iş modeli belirleyerek, başarılı bir e-ticaret stratejisi oluşturabilirler. B2B, C2C, B2C ya da C2B iş modelleri kadar sık tercih edilmese de kendi ihtiyaçlarınıza göre uygulamak isteyebileceğiniz iş modelleri de bulunmaktadır.

Yazımızda anlatacağımız diğer iş modellerini de inceleyip hangi modelin sizin için daha avantajlı olacağına karar verebilirsiniz.

B2E (business to employee/ şirketten çalışana): İşletmelerin kendi çalışanlarına sunduğu ürün ve hizmetlerden oluşur. Şirketler, B2E iş modelini kullanarak çalışanlarının ihtiyaçlarını karşılamak için özel olarak online mağaza oluşturup bu platform üzerinden indirimli fiyatlardan alışveriş yapmalarını sağlayabilirler. Bu sayede şirketler çalışanlarının motivasyonunu artırmış olur. 

B2G (business to government/ şirketten devlete): Özel işletmelerin kamu sektörüne mal veya hizmet satışı yaptığı bir e-ticaret iş modelidir. Bu iş modelinde, kamu kurumları veya hükümetler, mal ve hizmetlerini temin etmek için özel şirketlerden satın alma yaparlar.

B2G e-ticaret iş modeli, kamu kurumlarına mal ve hizmetlerin temin edilmesi sürecinde zaman ve maliyet tasarrufu sağlar. Kamu sektörü, işletmelerden mal ve hizmet satın alarak kamu hizmetlerini sunar ve işletmeler de bu işlemlerden kar elde eder.

Örneğin, devletlerin dijital platformlar kurarak açtığı ihalelere, özel firmalar bu platformlar üzerinden başvuru yaparak katılıp ürün ya da hizmetlerini sunabilir. Bu sayede işletmeler devlete yaptıkları yüksek miktarlarda satıştan iyi bir kazanç sağlarken, devlet kuruluşları da ihale sayesinde rekabet ortamı oluşturup daha düşük fiyatlardan alım yapar. B2G iş modelinin diğer e-ticaret iş modellerine göre en büyük avantajı, vergi indirimleri ile satış başına karlılık oranlarını artırılabilmesidir.

G2B (government to business/ devletten şirkete): Hükümet kurumlarının işletmelere ürün ya da hizmetler sunmasıdır. Bu iş modelinde bir hükümet kuruluşu, işletmelerin ihtiyaç duyabileceği mal ve hizmetleri sağlamak için bir çerçeve anlaşması yapar ve işletmeler bu anlaşma kapsamında hükümetin sağladığı ürün ve hizmetlere erişirler. Şirketlerin G2B iş modeli kapsamında çalışarak kamu kaynaklarına erişim, sözleşme fırsatları, finansal kaynaklar ve lisanslama işlemleri gibi çeşitli avantajları vardır.

G2B iş modeline örnek olarak, devlete ait bir web sitesi üzerinden kamu kuruluşlarının düzenleyeceği ihalelere birçok şirket katılması verilebilir.

G2G (government to government/ devletten devlete): Hükümetler arasında gerçekleştirilen ticareti ifade eder. Bu iş modeli, bir hükümetin bir başka hükümetle mal ve hizmet alışverişi yapmasını sağlar. G2G e-ticaret iş modeli, genellikle bir hükümetin diğer bir hükümetle kamu kaynaklarını yönetmek, yönlendirmek ve dağıtmak için işbirliği yapmasıdır. 

G2G e-ticaret iş modeli, bir ülkenin bir başka ülkeye ihracat yapması ya da ithalat yapması ile benzerdir, ancak burada taraflar hükümetlerdir ve ticari faaliyetler genellikle kamu yararı için yapılır.

G2C (government to citizen/ devletten vatandaşa): Hükümetlerin vatandaşlara sunduğu hizmetler ile doğrudan tüketicilere ürün ve hizmet sunarak ticaret yapmasıdır. Bu iş modeli, devletlerin vatandaşlarla doğrudan etkileşimini artırarak hizmetlerinin daha erişilebilir ve şeffaf olmasını sağlar. G2C iş modeli ile yapılan ticari işlemlere örnek olarak, devlete ait web siteleri üzerinden vatandaşların yaptığı pasaport ve ehliyet yenileme başvuruları verilebilir.

G2C iş modeli ile vatandaşlar, devlet dairelerine gitmeden daha az bürokrasi ve daha kolay bilgi erişimi ile zamandan ve paradan tasarruf ederek işlem yapabilir.

C2G (citizen to government/ vatandaştan devlete): Vatandaşların hükümet kurumlarına sunduğu ürün ve hizmetlerdir. Bu e-ticaret modelinde devlet tüketiciler ile elektronik olarak etkileşimde bulunabilecekleri bir platform oluşturur. 

Tüketiciler bu platform üzerinden çeşitli kamu hizmetleri için online olarak başvuruda bulunup ödeme yapabilirler. Örneğin, Türkiyede e-devlet platformu ile bir vatandaş online olarak vergi beyannamelerini doldurabilir ya da trafik cezalarını ödeyebilir. Bu modelde, hükümetler kamu hizmetlerini daha verimli ve kullanıcı dostu hale getirmek için teknolojik yenilikleri kullanabilirler.

E-Ticaret İş Modellerinin Birbirlerine Göre Farkları Nedir?

B2B, C2C, B2C, C2B e-ticaret iş modellerinin özelliklerini, avantajlarını ve örneklerini yukarıda yazımızda detaylı olarak açıklamıştık. Peki bu modellerin içinden en sık tercih edilen iş modellerinin birbirinden farklılıkları neler? Haydi bu farkları birlikte inceleyelim! 

B2B ve C2C farkı nedir?

Bu iş modelleri arasındaki ana fark B2B iş modelindeki e-ticaret iki farklı şirket arasında gerçekleşirken C2C iş modelinde tarafların her ikisi de tüketici potansiyelinde olabilecek bireylerdir. Ayrıca farklı yasal gereklilikler, fiyatlandırma yöntemleri, satış kapasitesi ve alıcının satıcıya olan güven seviyesi de iki iş modeli arasında farklılık gösterir. B2B ve C2C iş modellerinin bu farklarını ayrıntılı bir şekilde maddeler halinde inceleyeceğiz.

E-ticarette B2B ve C2C farkları aşağıdaki gibidir:

• B2B iş modelinde şirketler arasında anlaşmalar yapılır ve yasal evraklar düzenlenir. C2C iş modeli için bu gereklilikler yoktur.
• B2B’de fiyatlandırma için finans bölümü çalışmalar yaparak maliyetin üzerinde ve kar elde edecek şekilde fiyat belirlenirken; bireysel satış yapılan C2C modelinde, fiyat arz-talebe göre belirlenir.
• Birim fiyatlar üzerinden değerlendirildiğinde B2B iş modelinin satış hacmi C2C’den çok daha fazladır.
• Şirketlerin organizasyonel yapısında satış ya da satın alma departmanında iş yükü birçok kişiye bölünürken C2C iş modelinde tüm işlerle sadece satıcı ilgilenir.
• B2B iş modelinde ticaret esnasında gerçekleşebilecek olumsuzluklar büyük anlaşmaların feshine neden olup büyük zarara uğratabilir. C2C ticarette gerçekleşebilecek olumsuzlukta kayıp küçük miktarlardadır.
• C2C iş modelinde büyük başlangıç sermayesi gerekmez. B2B’de ise şirketleşmek başlı başına bir maliyettir.
• B2B iş modeli ile çalışan şirketlerin giderleri çok daha fazla olur, C2C iş modelinde vergi kesintileri ve genel giderler düşüktür.

B2B ve B2C farkı nedir?

B2B ve B2C e-ticaret modelleri arasındaki ana fark alıcı çeşididir. B2B iş modelinde iki taraf da şirketlerden oluşurken B2C modelinde alıcı son tüketicidir. Bu durum diğer bir çok farklılığı da yanında getirir. Peki alıcı tipinin şirket değil de son tüketici olması neyi değiştirir?

B2B ve B2C iş modeli farkları aşağıdaki gibidir:

• B2B iş modelinde satın alma yapacak olan şirket departmanları arası ya da satın alma birimi içinde fikir alışverişi yapar ve karar verme süresi uzundur. Bunun yanında B2C iş modelinin alıcısı bireysel karar verir ve 7/24 satın alma yapabilir.
• Şirketler arası yapılan alışverişte satın alınan hizmet ya da ürün başka bir ürünün üretiminde kullanılır. B2C modelinde satıcı son ürünü alıcıya ulaştırmaktadır.
• B2B modelinde satış adedinin hacmi büyük olsa da satış yapılabilecek şirket sayısı düşüktür. Bu sebeple bir müşterinin kaybı satıcıyı ciddi derecede etkiler. Ancak B2C iş modelinin tüketici kitlesi çok sayıda ve çeşitlidir. Bireysel satışların kaybından oluşacak zarar göz ardı edilebilir.
• B2C iş modelinde tüketicileri çekebilmek ve güvenilir marka hissi oluşturabilmek için ciddi miktarlarda reklam harcamaları yapılması gerekir. B2B iş modelinde reklam yapılmadan da şirketler kendi aralarında görüşebilir.
• B2B iş modelinin sürekliliği daha fazladır, B2C modelinde alışveriş yapan bir tüketici aynı ürünü ikinci kez almayabilir.
• Şirketler arası yapılacak anlaşmalarda ürün fiyatlarında pazarlık yapılabilir ve teslimat tarihlerinde esneklik gösterilebilir. B2C iş modelinde ürünlerin pazarlık payı yoktur şirket isterse indirim yapabilir, teslim tarihi de müşterinin işlemi iptal etmemesi için en kısa sürede olmalıdır.

B2C ve C2C farkı nedir?

Bu iş modellerinin ikisinde de alıcı son kullanıcıdır. Ancak satıcı çeşitleri farklı olduğu için birtakım farklılıkları da beraberinde getirir. Satıcının şirket olması birey olmasına göre ne gibi farklılıklara sebep olur?

B2C ve C2C iş modellerinde aşağıdaki gibi farklılıklar bulunur:

• Şirketler ürünleri kendi bünyesinde üretebilir ya da stok ürün alımı yaparak satışını gerçekleştirebilir. Satış yaptığı ürün çeşidinin devamlılığı vardır. C2C iş modeliyle bireysel satış yapılırken ürünün stoğu olması gerekli değildir. 
• B2C iş modelinde C2C’ye göre finans hesabını yapmak daha düzenlidir. Satılan ürünün maliyeti ve satışı düzenli bir şekilde finans bölümünde kayda geçirilir ve gelir hesabı en doğru şekilde yapılır. C2C iş modelinde satıcı her iş ile kendisi ilgileneceği için iş takibini yapması düzensizleşebilir.
• Şirketler son tüketiciye satış yapıyor dahi olsa satış politikalarına uygun hareket etmelidir. C2C modeli ile bireysel yapılan satışlarda her karar satıcıya bağlıdır.
• B2C iş modelinde pazarlık payı yoktur, şirket isterse indirim kuponu gibi değişikliklerle müşterilerin ilgisini çekebilir. C2C’de genelde işlemler pazarlığa açıktır.
• C2C iş modelinde alıcı ve satıcı arasında güven oluşturmak zordur. B2C modelinde alıcı satıcının şirket kimliğine güvenerek daha rahat satın alma kararı verebilir.
• C2C iş modeli ile bireyler ikinci el ürünlerini satışa çıkarabilir. Şirketten tüketiciye ticaretin gerçekleştiği iş modelinde bu durum şirketin itibarını zedeleyecektir. Dolayısıyla B2C iş modeli ile sadece kullanılmamış ürün ticareti yapılır.
• B2C iş modelinde satıcı ve alıcı arasında net bir ayrım yapılabilirken C2C iş modelinde alıcı ve satıcı her an yer değiştirebilir.

Sık Sorulan Sorular

Bu blog yazımızda e-ticaret iş modellerinin çeşitlerini, özelliklerini, örneklerini ve birbirlerinden farklılıklarını ayrıntılı olarak açıkladık. Bu bölümde ise sizlerden gelen e-ticaret iş modelleri hakkında bazı soruları cevaplayacağız.

Hangi iş modeli en iyi?

E-ticaret iş modellerinin ayrıntılarını öğrenmek ve tanımak, e-ticaret yoluyla satış yapmak isteyenler için oldukça önemlidir. Seçilen iş modeli yapılan ticaretin satış miktarını, hedef kitlesini, fiyatlandırma stratejisini ve karlılık oranlarını direkt olarak etkiler. İşe başlama sermayenizin ne olacağını belirlemek de iş modeli seçimi için önemli bir kriterdir.

Hangi iş modelinin en iyi olduğu, potansiyel satıcıların hedeflerine ve önceliklerine bağlıdır. Örneğin; B2B iş modeli, büyük şirketlerin ve toptancıların tercih ettiği bir seçenektir ve daha büyük hacimlerde satış yapabilme potansiyeline sahiptir. C2C iş modeli, bireylerin kendi ürünlerini ve hizmetlerini satabilecekleri, uzmanlık gerektirmeyen bir platform sağlar.

Bu nedenle, her işletmenin kendi ihtiyaçlarına uygun bir e-ticaret iş modeli seçmesi gerekmektedir. E-ticaret iş modellerini anlamak, girişimcilerin ihtiyaçlarına en uygun modeli seçerek, işlerinin başarılı bir şekilde büyümesine yardımcı olur. 

B2B ne demek?

B2B, iki farklı şirket arasında gerçekleştirilen bir e-ticaret iş modeli çeşididir. Bu iş modelinde alıcı şirketin satın aldığı ürün ya da hizmeti kendi üretiminde kullanır. Şirketler arası alışverişlerde yasal yükümlülükler doğrultusunda oluşturulan anlaşmalarla ilerlenir.

En popüler C2B örnekleri nelerdir?

Upwork: Freelance çalışanların işlerini yayınladığı ve işletmelerin de bu işleri görüntüleyebileceği bir platformdur. Bu sayede tüketiciler işletmelerin ihtiyaç duydukları hizmetleri sağlayabilirler.

Shutterstock: Stok fotoğraf, vektör ve video kliplerin satın alınabileceği bir platformdur. Fotoğrafçılar ve videografçılar, kendi içeriklerini platforma yükleyebilir ve satışa sunabilir.

Patreon: Sanatçılar, yazarlar ve diğer yaratıcı insanlar için bir platformdur. Takipçiler, sanatçıların ürettikleri eserleri takip edebilir ve destek olmak için her ay belli bir miktar ödeme yapabilir.

Armut: Türkiye’de bir işletmenin ya da serbest çalışanın yapabileceği her türlü hizmet için bir pazar yeri sağlar. Tüketiciler, işlerini tanımlayabilir ve ilgili işletmelerden teklifler alabilirler.

Kolayiş: Türkiye’deki işletmeler için bir iş ilanı platformudur. İşletmeler, projelerini açıklayabilir ve tüketiciler, proje için önerilerde bulunabilirler.