Tahsilat Nedir? Tahsilat Nasıl Yapılır?

İşletmelerin gelir elde etmesi için yalnızca satış yapması yeterli değildir. Asıl önemli olan bu satışların bedelinin zamanında ve eksiksiz şekilde tahsil edilmesidir. Tahsilat, mal veya hizmet karşılığında oluşan alacağın nakit, banka transferi, çek, senet ya da dijital ödeme yöntemleriyle toplanmasıdır.

Alacağın tahsil edilmediği her durumda işletme finansal risk taşır ve nakit akışı bozulur.

Nitekim tahsilat yalnızca ödeme almakla sınırlı bir işlem değildir.

Fatura düzenleme, ödeme vadesi takibi, belge hazırlama ve gerekiyorsa yasal yollarla takip süreci gibi birçok adımı içerir.

Bu içerikte tahsilat nedir konusuna ayrıntılı bir şekilde değineceğiz. İçerik boyunca “tahsilat işlemi nasıl yapılır?”, “tahsilat fişi nedir?” ve “kredi kartları otomatik tahsilat nedir?” gibi sık sorulan sorulara da net yanıtlar vereceğiz.

Tahsilat Nedir?

Tahsilat, mal veya hizmet satışından doğan alacağın nakit, banka transferi, çek, senet ya da dijital yöntemlerle ödenmesidir. İşletmeler için yapılan satışlar, tahsilat gerçekleşmeden tamamlanmış sayılmaz.

Dolayısıyla tahsilat ne demek diye bakıldığında alacağın belirlenmesi, müşteriye bildirilmesi ve ödemenin alınması sürecidir diyebiliriz.

Tahsilat Süreci Nedir?

Tahsilat süreci, işletmelerin sattıkları ürün veya hizmet karşılığında oluşan alacaklarını belirleyip tahsil ettiği aşamaların tamamıdır. Bu süreç sanılanın aksine yalnızca ödeme almakla sınırlı değildir. Faturanın kesilmesinden ödemenin kayda geçmesine kadar bir çok işlem içerir.

Tahsilat süreci aşağıdaki adımlardan oluşur:

• Satış yapıldıktan sonra fatura veya sözleşme düzenlenir.
• Ödeme tutarı ve vade bilgisi müşteriye iletilir.
• Vade yaklaştığında hatırlatma yapılır.
• Ödeme alınır ve uygun şekilde belgelendirilir.
• Alacak kapatılır, ilgili hesaplara işlenir.
• Vadesi geçen alacaklar için yeniden iletişime geçilir ya da yasal sürece başlanır.

Her adım işletmenin nakit akışını doğrudan etkiler. Tahsilatın zamanında yapılması, finansal istikrar açısından zorunludur.

Tahsilat İşlemi Nasıl Yapılır?

Tahsilat işlemi, bir alacağın ödenmesi ve bu ödemenin kayıt altına alınmasıyla tamamlanır. Daha öncede belirttiğimiz gibi tahsilat işlemleri yalnızca paranın alınması değil, aynı zamanda belgelendirme ve muhasebe açısından da belirli kurallara göre yürütülür.

İlk olarak tahsilatın yasal dayanağı olan belge hazırlanır. Bu belge bir fatura, sözleşme, senet veya çek olabilir.

Ödeme alındığında ise tahsilatın türüne göre tahsilat fişi, tahsilat makbuzu veya banka dekontu düzenlenir. Alınan tutar, işletmenin muhasebe sistemine işlenerek ilgili hesap kapatılır.

İlginizi çekebilir: Tahsilat Makbuzu Örneği

Eğer tahsilat banka yoluyla yapılmışsa da işlem dekont ile belgelendirilir. Nakit tahsilatlarda kasa hareketleri izlenir.

Ödeme bir çek veya senetle yapılmışsa belge vade tarihinde tahsil edilir ve akabinde muhasebeleştirilir.

Tahsilat İşlemleri Nelerdir?

Alacakların tahsili için farklı yöntemler kullanılabilir. Seçilen yönteme göre ödeme şekli, belge türü ve muhasebe kaydı değişir. İşletmelerin en sık başvurduğu tahsilat işlemleri şu şekildedir:

• Nakit: Ödeme doğrudan elden alınır. Kasa hareketi oluşturulur ve tahsilat fişi düzenlenir.
• Çek: Müşteriden çek alınır, vade tarihinde bankaya ibraz edilerek tahsil edilir.
• Senet: Vadeli borçlar için senet düzenlenir. Süresi dolduğunda ödeme alınır veya ciro edilerek devredilir.
• Banka transferi: Havale, EFT, FAST ya da SWIFT gibi online ödeme yöntemleri üzerinden gerçekleştirilir.
• Kredi kartı: Fiziki POS cihazı kullanılarak karttan ödeme tahsil edilir.
• Sanal POS: Online ödeme altyapısı üzerinden kredi kartı ile tahsilat yapılır. E-ticaret sitelerinde ve dijital hizmetlerde kullanılır.
• Otomatik ödeme: Belirlenen tarihlerde müşteri hesabından otomatik tahsilat yapılır. Düzenli fatura ve üyelik ödemelerinde kullanılır.

E-Tahsilat Nedir?

E-tahsilat, işletmelerin ödemeleri internet üzerinden almasını sağlayan dijital tahsilat yöntemidir. Sanal POS, ödeme linki ya da abonelik sistemiyle çalışır. Fiziksel temas veya manuel takip gerekmeden ödeme alınmasını sağlar.

E-Tahsilat Nasıl Yapılır?

E-tahsilat sistemiyle ödeme almak birkaç adımda tamamlanan bir süreçtir. Fiziksel POS cihazına ihtiyaç duymadan müşteriden doğrudan kart ya da banka transferiyle tahsilat yapılabilir.

Aşağıda, bu sistemin nasıl çalıştığı adım adım açıklanmıştır:

• Sanal POS veya e-tahsilat paneli sunan bir ödeme kuruluşuyla anlaşma yapılır.
• Sistem aktif hale getirilir.
• Ödeme formu siteye yerleştirilir ya da link ile tahsilat başlatılır.
• Kart veya hesap bilgileri girilerek işlem tamamlanır.
• Sistem, ödemeyi otomatik olarak işler.
• Onaylanan tutar, belirlenen süre içinde işletme hesabına aktarılır ve sistemde kaydedilir.

Tahsilat Belgeleri ve Muhasebe Süreçleri

Tahsilat işlemlerinde kullanılan belgeler, ödemenin kayda alınması ve yasal geçerliliğin sağlanması açısından zorunludur. Hangi tahsilat yöntemi seçilirse seçilsin, her işlem belgeye dayandırılmalı ve muhasebe sistemine doğru şekilde işlenmelidir.

Muhasebe süreçlerinde karşımıza en çok çıkan 3 farklı tahsilat belgeleri ise şu şekildedir:

• Tahsilat Fişi
• Tahsilat Cirosu
• Tahsilat Harcı

Her bir belge muhasebeleştirme prosedüründe farklı işleve sahiptir.

Tahsilat Fişi Nedir?

Kasa girişini belgeleyen muhasebe evrağıdır. Ödemenin hangi müşteriden ne amaçla yapıldığını gösterir. Fişte ödeme tarihi, tutar, açıklama ve taraf bilgileri yer alır.

Tahsilat Cirosu Nedir?

Ciro, bir çek ya da senedin başka bir kişiye devredilmesidir. Eğer bu devir yalnızca alacağın tahsili amacıyla yapılıyorsa buna tahsilat cirosu denir.

Tahsilat cirosu üstünde bedeli tahsil içindir veya vekaleten gibi ibareler yazılır. Böylece belgeyi devralan kişi, yalnızca tahsilat yapma yetkisine sahip olur.

Tahsilat Harcı Nedir?

Tahsilat harcı, icra takibi sonucunda tahsil edilen paralar üzerinden devlete ödenen yasal kesintidir. Alacaklı kişi ya da işletme, borçludan parasını yasal yollarla almak istediğinde icra müdürlüğü aracılığıyla işlem başlatır.

Bu işlem sonucunda borç tahsil edilirse, tahsil edilen tutar üzerinden belli oranda harç alınır. Tahsilat tamamlanana kadar dosya açık kaldığı sürece bu harç işlemeye devam eder.

Tahsilat İşlemleri ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Tahsilat nedir, nasıl yapılır ile ilgili birçok merak edilen soruya yukarıda değindik. Aşağıda, sizlerin merak ettiği diğer sorulara özet cevaplar vereceğiz.

Tahsilat ve Ödeme Arasındaki Fark Nedir?

Tahsilat, bir mal veya hizmet karşılığında oluşan alacağın işletme tarafından toplanmasıdır. Ödeme ise müşterinin bu borcu karşılayarak süreci tamamlamasıdır.

Yani ödeme müşteriden çıkar, tahsilat işletmeye ulaşan tutarı ifade eder. Aynı işlemin iki farklı yönüdür.

Kredi Kartları ile Otomatik Tahsilat Nedir?

Kredi kartı ile otomatik tahsilat, müşterinin kart bilgisi bir kez girildikten sonra belirlenen aralıklarda sistemin otomatik olarak ödeme almasıdır. Bu yöntem özellikle fatura, aidat veya abonelik ödemelerinde tercih edilir. Her ay manuel takip gerektirmeden ödeme günü geldiğinde tahsilat kendiliğinden gerçekleşir.

Otomatik Tahsilat İçin Hangi Belgeler Gerekir?

Otomatik tahsilat başlatmak için aşağıdaki belgeler gereklidir:

• Müşteriden alınmış onay belgesi (sözleşme veya form)
• Kart saklama izni (müşteri bilgisi ödemeye açık olmalı)
• Pos sağlayıcısı veya banka ile yapılan sözleşme
• Kredi kartı veya hesap bilgileri (kart numarası, vade, CVV)

E‑Ticaret Sitelerinde Tahsilatlar Nasıl Yönetilir?

Artık tahsilatları manuel takip etmekle vakit kaybetmenize gerek yok. Vepara Sanal POS entegrasyonu sayesinde ödemeleri doğrudan alın, abonelik yönetimi ile düzenli tahsilatlarınızı otomatikleştirin.

Bir kez ödeme planı oluşturun, müşteriniz kart bilgilerini girsin ve gerisini sistem yönetsin.

Havale, EFT ve SWIFT gibi banka transferlerini destekleyen yapı sayesinde tüm ödeme kaynaklarını tek bir panelden yönetin. Kimlik numarası ve ad-soyad kontrolü ile havale işlemlerini doğrulayın, tahsilatı garanti altına alın.

Vepara Abonelik Yönetimi ile:

• Ödeme periyodunu siz belirleyin
• Otomatik tahsilat sistemine geçin
• Kart bilgileri güvenli şekilde saklansın
• Tüm tahsilatlar vaktinde hesabınıza yansısın