Start-up Ne Demek? Start-Up Şirketi Nasıl Kurulur?

Yenilikçi bir fikriniz var ve bu fikri hayata geçirmek mi istiyorsunuz? Topluma faydalı ve daha önce yapılmamış bir fikri gerçekleştirmek için adım attığınızda finansman ve mentörlük desteği alabileceğiniz birçok platform olduğunu biliyor muydunuz?

Bu yazıda sizlere yenilikçi bir iş fikriniz varsa ve teknolojinin sınırlarını zorlayarak üretmek istiyorsanız yepyeni bir dünyaya nasıl geçiş yapacağınızı anlatacağız: Start-up.

Start-up girişimleri, hayatımıza etkileyici bir değişim getirme potansiyeliyle klasik iş kurma girişimlerinden ayrılıyor. Start-up Türkçe karşılığında da “Yeni iş girişimi” olarak yorumlanır. Start-up’ın bir iş modeliyle değişim getirme özelliğine dayanarak her girişim start-up değildir ama her start-up bir girişimdir, diyebiliriz.

Herhangi bir iş girişimi ile start-uplar aynı şey değildir. Normal şirketlerde öncelikli amaç kar elde etmekken start up girişimcileri vizyoner yapılarıyla öne çıkarlar.

Peki start-up ne demek? Start-up hangi alanlarda yapılabilir? Start-up şirketi nasıl kurulur?

Gelin birlikte inceleyelim.

Start- Up Ne Demek?

İlki bir problemi çözmek için kurulan yenilikçi bir fikir ile yola çıkan girişimciliktir. İkincisi ise yine inovatif bir fikir ile dünya üzerinde etki ederek fayda sağlamayı amaçlayan girişimdir.

Start-up girişimlerinde en önemli nokta bir probleme inovatif bir çözüm getirmektir.

Startup’larda öncelikli hedef kar elde etmek değil, fayda sağlamaktır. Bu sebeple başlangıç noktasından gelişim aşamasına kadar fon ve yatırımcı destekleriyle kar elde etmeksizin bir çabaya girişilir.

Start-up şirketler bu noktada normal şirketlerden ayrışır. Normal şirketlerde öncelikli hedef hızlı ve etkili şekilde kar sağlamaktır, iş planı ve süreç de buna göre işler. Start-uplarda ise sabır isteyen ve uzun bir süreçten sonra kar elde edilmeye başlanır. Fakat iş temeli tam olarak oturup doğru tanıtım yapıldıktan sonra unicorn şirket olabileceğiniz yüksek karlar elde ihtimalini barındırır.

Start Up Şirketi Nedir?

Start-up şirketi inovatif yapısıyla farklılaşan şirketlerdir. Herhangi yeni açılan bir kafe, kuaför salonu veya simitçi start-up şirketi değildir. Yeni kurulup hızla büyümekte olan herhangi bir şirket de start-up şirketi değildir. Start up şirketi olmak için şirket içerisinde diğer şirketlerden farklı bir yolla fayda sağlanıyor olması gerekiyor.

Bunu birkaç örnekle açıklayalım.

Getir’e bakalım. Pandemi döneminde market ihtiyacını gidermek veya evden çıkmak zorlayabilir durumdaydı.

Getir ise tam zamanında istediğimiz yerden mobil uygulama üzerinden market siparişi verebileceğimiz yepyeni bir sistemle hayatımıza girdi. Ve Getir’in iyi bir start-up şirketi örneği olması bununla kalmadı.

Kendi deposu haricinde birçok bölgedeki restoran, pet shop, kasap, manav gibi yerlerle işbirliği yaparak iş geliştirmeye gitti. Mobil uygulaması ile her ürün artık bir tıkla kapımıza geliyordu.

Örneğin taksiler yıllardır varlığını sürdürürken hayatımıza Uber girdi. Şimdiye kadar telefon numarasıyla, durak zillerinden veya direkt yol üzerinden taksiye ulaşmaya çalışırken Uber bir mobil uygulama üzerinden vasıta çağırma fırsatı sundu. Aslında ikisinde de amaç yolcuyu istediği yere ulaştırmakken Uber yöntemi değiştiren bir start-up şirketidir.

Normalde bir start-up girişiminin direkt şirketleşmeye ihtiyacı yoktur. Start-up girişimler başlangıçta proje bazlı ve testlerle ilerlediğinden kendini kanıtladığında da şirketleşebilir.

Aynı zamanda şirketler içerisinde de girişimcilik bölümleri kurularak halihazırdaki bir şirket içerisinde de inovatif girişimler yapılabilmektedir.

Start Up Şirketi Nasıl Kurulur?

Belki harika bir fikriniz var fakat bunu nasıl hayata geçireceğinizi bilmiyorsunuz. Belki de işinizden yoruldunuz ve iş hayatınızda yeni bir arayış içerisindeniz.

Harika fikirlerim var, yaratıcıyım ve teknolojiyle yakından ilgilenirim diyorsanız bir startup şirketi kurma fikri sizi heyecanlandırabilir.

Startup şirketi kurma aşamaları aşağıda yer almaktadır:

1.⁠ Yenilikçi Bir İş Fikri Bulun

Start-up şirketi için öncelikle bir problemi çözüme kavuşturacak bir fikre ihtiyacınız var.
Bu çözüm yolu daha önce hiç denenmemiş ya da yapılmakta olandan daha avantajlı olmalı.
Bunun için her zaman Amerikayı yeniden keşfetmenize gerek yok.

Halihazırda yapılan bir iş fikrini geliştirip daha kolay ve verimli hale getirmenin yollarını arayabilirsiniz.
Unutmamanız gereken en önemli şey, bu fikrin hayata geçtiğinde hedef kitlenizin sorununu çözecek ya da hayatını kolaylaştacak olmasıdır.

2.⁠ ⁠İş Fikriniz Hakkında Araştırma Yapın

Hedef kitlenizin tam ihtiyacını belirleyerek çözümünüzün bu ihtiyacı tam olarak karşılayıp karşılamadığına bakmalısınız.
Aynı zamanda bu sorun için daha önce bir çözüm geliştiren olmuş mu, bu alanda neler yapılmış gibi kontrolleri sağlamalısınız.

Unutmayın ki start-up projeleri için öncelikli amaç bir fayda sağlamaktır. İş fikrinizi değerlendirirken fayda kriterine dikkat edin.

3.⁠ ⁠Bir İş Planı Hazırlayın

Artık hem piyasayı hem hedef kitlenizi biliyorsunuz. Sıra iş planı hazırlamakta.

Peki, start-up iş planı neleri içerir bakalım:

• İş planınız ürünlerinizi ve hizmetlerinizi ayrıntılı olarak açıklamalıdır. Start-up’ınızın faydalarını ve benzerlerinden ayrıştığı yönlerini net bir şekilde ifade etmelidir.
• Aynı zamanda bir iş planı sektörünüz, operasyonlarınız, finansmanınız ve piyasa analizini içermelidir.
• İş planı start-up’ınıza finansman sağlamak için çok önemlidir. Hazırladığınız iş planını bankalara, melek yatırımcılara ve fonlayıcılara sunarak bu iş için ne kadar bütçeye ihtiyaç duyduğunuzu net bir şekilde açıklamanızı sağlayacaktır.

İyi bir iş planı size bir yol haritası oluşturacaktır. Aynı zamanda bu planı etkili bir şekilde sunumayı başarabilirseniz ileriki aşamalarda yatırımcıların ve bankaların ilgisini çekme, projeniz için fon bulma şansınız artacaktır.

4. Etkili Bir Ekip Kurun

Bütün işleri üstlenerek ilerlemeniz bazı projelerde mümkün olmayacaktır. Bu yüzden sıra iş planınızda belirlediğiniz gereksinimleri karşılayacak güçlü bir ekip kurmakta. Elbette bir ekiple işe başladıysanız çok şanslısınız. Fakat tek başına yürüttüğünüz bir proje varsa ekip oluşturmanın tam zamanı.

5. Bir Prototip Hazırlayın

İş fikriniz için bir prototip hazırlamak hem yatırımcıları ikna etmenizde somut bir kanıt oluşturur hem de kullanıcılardan aldığınız geri bildirimlerle fikrinizi geliştirme fırsatı bulursunuz.

6.⁠ ⁠Sermaye Bulun

İş planınızı oluşturdunuz, bir ekibiniz var ve artık fikrinizin somuta en yakın hali elinizde. Artık iş fikrinizi hayata geçirmek için hangi adımları izleyeceğinizi biliyorsunuz. Bir sonraki adım daha büyük adımlar atmak için uygun bir sermaye bulmaktır.

Start-up girişimlerinde başlangıç ve geliştirme aşamalarında destek almanız gerekebilir. Çünkü start-up girişimlerinin test ve lansman süreci uzayabileceğinden bir projeyi sürdürebilmeniz için geçen sürede finansmana ihtiyacınız olacak.

Peki sermaye desteğini nerelerden bulabilirsiniz?⁠

• ⁠Arkadaşlar ve aile
• Melek Yatırımcılar
• Girişimci Destekleri: Kosgeb, TÜBİTAK, TOBB gibi birçok kuruluş yeni girişimcilere özel destekler sunar. Aynı zamanda genç girişimci desteği gibi devlet desteklerini de gözden geçirebilirsiniz. Örneğin aşağıdan kadın girişimci desteği alınabilecek yerler aşağıdadır:
  • Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
  • Türkiye Grameen Mikrofinans Programı
  • KOSGEB Kadın Girişimci Desteği 
  • KGF Kadın Girişimci Desteği
  • TOBB Kadın Girişimciler Kurulu
  • KAGİDER
  • Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı
• Banka Kredileri

Başarılı Bir Start Up İçin Dikkat Etmeniz Gerekenler

Start-up şirketinizin başarıya ulaşmasını istiyorsanız öncelikle en sık yapılan hataları bilerek bunların gerçekleşme ihtimaline karşı önleminizi almanız gerekir. İşinizi başarıya ulaştırmanız ve hatta unicorn şirket olmanız mümkündür.

Şu anda dünya çapında tanınan birçok şirket bir zamanlar start-up şirketi idi. Google, Tesla, Facebook ve çok daha fazlasının başlangıçta sizin geçtiğiniz aşamalardan geçtiğini unutmamalısınız.

Peki karşımıza hangi engeller çıkabilir?

1. Piyasa Talebi Olmaması: Piyasa talebi olmaması başarısızlık sebepleri arasında %42 ile en yüksek oranı üstleniyor. Gerek rakiplerin piyasa ihtiyacını yeterli ölçüde karşılamasından gerekse piyasanın tahmin edilen ölçüde sunulan ürün veya hizmete ihtiyaç duymamasından dolayı kaynaklanabiliyor. İş fikrinizin bir prototipini oluşturup geri bildirimleri test ederek bu ihtimali azaltabilir ve start-up girişiminizde daha emin adımlarla ilerleyebilirsiniz.
2. Sermayenin Tükenmesi: Her 100 başarısız girişimden 29 tanesi sermaye kaynaklı başarısızlığa uğruyor. Böyle bir sorun yaşamamak için start-up ekosistemi içerisinden sağlam bir fon kaynağı bulmanızı ve başlangıç sermayenizi dengeli kullanmanızı öneririz.
3. Fiyatlandırma Sorunları: Gerçekten piyasa ihtiyacına yönelik bir ürün veya hizmet sunsanız da fiyatlandırmayı göz önünde bulundurmazsanız başarısızlığa mahkumsunuz. İş planınızı yaparken operasyonel giderleri de değerlendirmeyi ve sunduğunuz ürün veya hizmetin fiyatını belirlerken sizi kara geçirmekle birlikte rakiplerin üzerine çıkmayan bir fiyat stratejisi oluşturmalısınız.
4. Yanlış Pazarlama Stratejisi: Listemizde %14lük oranla yanlış pazarlama stratejisi yer alıyor. Bir ister start-up ister farklı bir girişim olsun, her durumda analiz aşamasında hedef kitlenizi iyi tanımanız gerekiyor. Dünyanın en yaratıcı pazarlama taktiğini kullansanız da hedef kitlenize hitap etmedikçe bir anlamı olmayacaktır.
5. Hukuki Problemler: Hukuki sorunlar genelde başarısızlığın %100 sebebi olmaz. Fakat işlerinizi ertelemenize veya süreç içerisinde bazı noktaları değiştirmenize sebep olabilir. Bu yüzden iş fikrinizi oluşturduktan sonra hukuki koşulları incelemenizde fayda olacaktır.

Elbette her şeyi önceden görerek önlem almamız mümkün değildir. İşin bir kısmı şansa bağlıdır diyebiliriz. Sizin için her şey olumlu ilerlerken ülkenizdeki ekonomik dalgalanmalar, döviz kurlarındaki değişimler, yatırımcılarınızla ilgili yaşanabilecek sorunlar, ekip içi uyumsuzluklar gibi öngörülemeyen sebeplerle başarısızlığa uğramanız mümkündür. Yine de kontrol edebileceğiniz noktalarda işi şansa bırakmamanızı tavsiye ederiz.

Start Up Örnekleri 2024

2024 yılında bir startup kurma fikriniz varsa, şu ana kadar başarılı olmuş start-upları incelemenizi tavsiye ederiz. Ne üzerine bir girişim yapılmış, hangi özelliği ile ayrışmış, hangi pazarlama kanalları kullanılmış ve pazara tutunmak için neler yapılmış?

Dünyanın en büyük startup şirketleri listesi:

• Epic Games: Video oyunu yapım şirketi olan Epic Games veri analizleri, oyunlar ve tüm bir dijital eğlencenin mimarı olma özelliğini sürdürüyor.
• Fanatics: Lisanslı spor ürünleri üreten Fanatics diğer yandan spor koleksiyonları, NFT’ler, ticaret kartları ve spor ürünlerinin yanı sıra spor bahisleri ve iGaming satışı yapmakta.

Start Up Şirketlerin Diğer Şirketlerden Farkı

Start up şirketlerinin diğer şirketlerden çok sayıda farkla ayrıştığını söylemiştik. Peki bir kıyasa kalkışsak bu farklar neler olurdu?

Start-Up Şirketi	Diğer Şirketler
Amacı bir problemi çözmektir.	Amacı kar elde etmektir.
İşleri kişi veya ekip yürütür.	Çoklu ekipler departmanlara dağılmıştır.
Çalışanlar birden çok alanla ilgilenirler.	Çalışanların görev tanımı nettir.
Başarısızlık olağan bir durumdur.	Başarısızlık korkutucudur ve ciddi kayıplara yol açar.
İnovatif ve teknolojiye bağlı ilerler.	İnovasyon zorunluluğu yoktur.

Girişimcilerin Start Up Projeleri Hayata Geçirebileceği En İyi 8 Platform

Eğer bir girişimciyseniz projenizi geliştirmenin yanı sıra sağlam bir networke ve alanınızdaki güncellemeleri sürekli takip etmeye ihtiyacınız olacak. Bu kısımda sizlerle startup projelerinizi hayata geçirirken fon bulabileceğiniz 8 platformdan bahsedeceğiz.

Öncelikle kitlesel fonlama platformlarına bakalım:

1. Arıkovanı: Arı kovanı, kitlesel fonlama prensibiyle çalışır ve start upların desteklenmesini sağlar.
2. Buluşum: Buluşum da benzer şekilde girişim projelerinin tanıtıldığı bir kitlesel fonlama platformudur.
3. Crowdfon: Yaratıcı fikirlere yönelik finansman platformudur.
4. Fongogo: Fongogo, startup projeleri için ihtiyaç duyulan sermayenin kitlelerin desteğiyle bir araya getirilmesine aracı olan bir pazaryeridir. Proje sahipleri, desteklerin karşılığında projeleri ile ilgili alt-ürün ve servisleri destekçilerine sunarlar.
5. Ideanest: Ideanest, teknoloji tabanlı projelere bağış bazlı kitle fonlama yolu ile kaynak geliştirmeyi hedefler.
6. Startupfon: Startupfon, vizyon sahibi bir ekibin, başarı vadeden girişimleri keşfetme, mentorlük etme ve yatırımla buluşturma amacıyla oluşturduğu bir kitlesel fonlama platformudur.
7. Startupburada: Startup Burada girişimciyle yatırımcıyı buluştıran, yenilikçi girişimleri bir adım öteye taşımayı amaçlayan paya dayalı kitle fonlama platformudur.
8. StartupMarket: Girişimciler ve yatırımcıları buluşturan bir web sitesi. Girişimciler girişimlerini sergileyerek yatırımcı bulma arayışını bu platform üzerinden karşılayabiliyor.

Fon kaynağı bulunsa da bir startup için tek başına yeterli olmayacaktır. Bu yüzden sizlere girişim fikirleriniz için ekip kurabileceğiniz, girşiminize ortak bulabileceğiniz yerlerden ve bir startupa başlamadan önce bilmenizde fayda olan bazı platformlardan bahsedeceğiz.

• R10: R10, Google servisleri hakkında bilgi verme amacıyla kurulmuş bir webmaster platformudur. Buradan girişiminize fon veya ortak arayışa girebilir, ya da projenizde ilerlerken takıldığınız noktalarda destek talep edebilirsiniz.
• Crunchbase: Crunchbase geniş bir veri tabanına sahip dünyadaki startuplara dair en güncel haberleri ve sektörel trendleri barındıran bir web sitesi. Girişimcilik ekosistemini yakından takip etmek isteyenlerin tam olarak aradığı yer.
• Startuphukuku: Startup hukuku bir girişimci olarak bilmeniz gereken önemli yasal bilgi ve süreçlere ulaşabileceğiniz bir web sitesidir. Başarısız girişimlerin %8i hukuki ve bürokratik süreçlere takılma sebebiyle başarısız oluyor. Sürdürülebilir bir startup projesi için hukuki süreçleri incelemenizde fayda olacaktır.
• Webrazzi: Webrazzi’de girişimciliğe dair en son haberleri bulabileceğiniz oldukça geniş bir arşiv yer alıyor.

Start-Up Ekosistemi Nedir?

Start-up ekosistemi girişimci, ekibi, girişim fonlayıcılar, adviserlar, mentorler gibi bileşenlerden oluşur.

Start-up ekosistemi içerisinde sıklıkla duyacağınız bazı terimler vardır.

Bu ekosistemi daha iyi anlamak için öncelikle bu terimleri inceleyelim;

Ölçeklenebilirlik: Scalable olmak diye de tabir edilen ölçeklenebilir olma durumu, start-up projesinin zaman içerisindeki gelişimini, büyüme ve karlılık oranının ölçeklendirilebilir olmasını ifade eder.

MVP: Türkçe’ye uygulanabilir ürün veya basit ürün örneği olarak çevirebileceğimiz “minimum viable product” aslında prototipi simgeler. Sunmak istediğiniz ürün veya hizmetin aslına benzer en basit hatlarıyla tasarımı, pazar araştırması yaparken oldukça işinize yarayacaktır. MVP ile aldığınız geribildirimlere göre projenizi nihai haline getirebilirsiniz.

Scaleup: Scaleup en basit anlatımıyla start-upın ileriki versiyonudur. Scaleup olmak level atlamak gibidir.

Peki ne zaman scaleup olursunuz? Biraz hayal kuralım.

Tüm proje ve hazırlık aşamaları bitti ve ürün/hizmetinizi piyasaya sundunuz. Ürününüz piyasa tarafından kabul gördü ve hatta hedef pazarınız oturdu. Artık büyüme aşamasına geldiniz demektir ve bu scaleup olarak ifade edilir.

Incubatorler bu desteklerinin karşısında hisse gibi paylar alsa da üniversite gibi yerlerde herhangi bir talepte bulunulmaz.

Crowdfunding (Kitlesel fonlama): Kitle fonlaması olarak da bilinen crowdfunding çok sayıda bağışçının küçük miktarlarda yaptığı bağışlarla projenin ilerlemesini sağlamalarıdır. Kitle fonlama alternatif bir finansman yöntemi olarak bir ön talep oluşturma ve pay alma faaliyetidir.

Elevator Pitching: Bu kelime resmen sizin fon bulma anahtarınızdır. İngilizce’de atmak, fırlatmak anlamlarına gelen pitching, girişimci ekosisteminde “çok kısa sürede projeyi karşıdakine aktarmak” anlamına gelir.

Elevator pitching denildiğinde aklımızda bir şirket asansöründe o kısacık sürede patronuna kendiyle alakalı bir şeyi kanıtlamaya çalışan biri canlanabilir. Bu deyim bir kaç dakika gibi az bir sürede fikri karşıdakine anlatarak merak uyandırabilmeyi tanımlar.

Elevator pitching’in 9C’si olarak geçen bu yolun aşamaları şunlardır:

1. Concise: Az olduğu kadar öz olmak.
2. Clear: Açık ve net anlatım kullanmak.
3. Compelling: Etkileyici ve ikna edici konuşmak.
4. Credible: Güvenilir olmak.
5. Conceptual: Fikir konseptini temiz bir şekilde anlatmak.
6. Consistent: Tutarlı olmak.
7. Concrete: Somut ve uygulanabilir olmak.
8. Customized: Karşınızdakine özel olarak uyarlanmış bir konuşma gerçekleştirmek.
9. Conversational: Sadece kendinizi anlatmak değil, karşınızdakini diyaloğa dahil ederek ilerlemek.

Yukarıda saydığımız 9C’yi uygulamak size zaman kazandırmakla birlikte karşınızdakine temiz ve merak uyandırır bir şekilde fikrinizi anlatmanıza zemin hazırlayacaktır.

İşte start-up ekosisteminde yatırımlar için kullanılan terimler:

• Seed funding (tohum yatırımı): henüz fikir aşamasında olan start-uplara yapılan yatırımlardır. Genellikle bireysel yatırımcılar veya özel fonlardan gelir.
• Angel investment (Melek Yatırım): Girişimcilik ekosistemi içerisinde büyük topluluklar arasında bulabileceğiniz melek yatırımcılar daha önce girişimde bulunan kişileri kapsar. Melek yatırımcılar finansal desteğin yanında bilgi ve tecrübelerini de size sunabilirler.
• Venture Capital (Risk Sermayesi): Scaleup aşamasında daha çok görülen venture capitalistler işiniz için büyük fonlardan uzun vadeli stratejik destek elde etmenizi sağlar.
• Series A-B-C (Seri A-B-C yatırımları):
  • Seri A: İş modeli oluştuktan sonraS gelen büyük yatırımlar
  • Seri B: Genişletme yatırımı
  • Seri C: Ölçeklendirme yatırımı
• Private Equity (Girişim Sermayesi): Start-up aşamasını geçmiş ve başarılı bir şekilde ilerleyen şirketlere yapılan yatırımdır. Ortaklık gibi teklifler de gelebileceği gibi genelde iş kolunu büyütme amacında olan yatırımcılardan gelen destektir.

Sıkça Sorulan Sorular

Startup ne demek, start up şirketi nedir, start up ve diğer şirketler arasındaki farklar nelerdir gibi soruların cevaplarını verdik. Bu kısımda start-uplar hakkında en çok merak edilen soruları cevaplayacağız.

Start Up Proje Nasıl Hazırlanır? 

Startup projeleri oluşturma startup şirketi kurmanın önceki adımlarıdır. İşte startup projeleri nasıl hazırlanır sorusunun cevabı:

• Niş bir fikir bulun.
• Fikrinizi hayata geçirmeden önce bir prototip yapın ve bunu etrafınızdakilere sunun.
• Geri bildirimleri önemseyerek fikrinizi geliştirin.
• Fikrinizi hayata geçirmek üzere yetkin ve etkili bir ekip kurun.
• Yatırımcı bulun.
• İş fikrinizin patentini alın ve kütüğe geçirin.
• Sunduğunuz ürün veya hizmeti tüm dünyayla paylaşın.