Nöropazarlama nedir hiç merak ettiniz mi? Pazarlama ve satış sektöründe, teknolojik evrimin nasıl bir etki yarattığına tanık oluyoruz. Nöropazarlama kullanan markalar, sadece etkileyici reklam kampanyaları oluşturmakla kalmıyor, aynı zamanda doğru mesajı, doğru demografiye en uygun ton ve zamanda ulaştırabilmek için teknolojik olanakları sonuna kadar kullanıyorlar.
Teknolojinin sunduğu olanaklarla reklam kampanyaları artık duygusal süreçler üzerinden çok daha isabetli bir hedef kitleye ulaşıyor. Özellikle nöropazarlama örnekleri incelendiğinde markaların bir ürünü veya hizmeti sunarken ne kadar stratejik ve bilinçli adımlar attığını görebiliriz.
Peki nöropazarlama nedir ve nöropazarlama nasıl yapılır? Sizlerle bu içeriğimizde neuromarketing’in derinlerine ineceğiz ve nöropazarlama örnekleri ile pekiştirmeler yapacağız. Hazırsanız başlayalım.
Nöropazarlama Nedir?
Nöropazarlama nedir diye sorarsanız, modern pazarlama tekniklerinin temel taşlarından biridir.
Beynimizin alışveriş kararları sırasında nasıl tepki verdiğini inceleyerek, markaların tüketicilere nasıl daha etkili mesajlar verebileceğini aydınlatan bilimsel bir yaklaşımdır.
Tüketicinin bir ürünü veya hizmeti neden tercih ettiği, satın alma sırasında hangi duygusal ve bilişsel süreçlerin devreye girdiği gibi konularda aydınlatıcı bilgiler sunar.
Nöropazarlama (Neuromarketing), insan beyninin satın alma süreçlerinde nasıl bir algı ve reaksiyon gösterdiğini inceleyen bilimsel bir yaklaşımdır.
Nöropazarlama teknikleri ile firmalar, pazarlama kampanyalarını hedef kitlelerinin gerçek beklentilerine göre daha isabetli bir şekilde ayarlayabilirler. Örneğin bir reklamın tüketici üzerindeki duygusal etkisi, beyin taramalarıyla ölçülebilir.
Nöropazarlama Nasıl Yapılır?
Beynimizdeki her bir duygu ve düşünce aslında nöropazarlama ile ilgili. Peki nöropazarlama nasıl yapılır? Basitçe anlatmak gerekirse tüketicinin satın alma kararlarına nelerin etki ettiğini daha iyi anlamak için beyin aktivitelerini yakından izlemek diye açabiliriz.
Nöropazarlama müşterilerin bir ürüne nasıl tepki verdiğini anlama sanatıdır. Bu tepkileri ölçerken kullanılan belli başlar yöntemler bulunur.
EEG olarak bilinen Elektroensefalografi yöntemiyle insanların tepkileri gerçek zamanlı olarak izlenebilir.
Kişinin başına yerleştirilen elektrotlar sayesinde, mutluluk, üzüntü veya heyecan gibi duygusal tepkiler ölçülebiliyor.
Bir diğer yöntem olan fMRI ile ise beynin belirli bölgelerindeki kan akışını gözlemleyebiliriz. Örneğin kullanıcıların bir reklama nasıl tepki verdiklerini ya da bir ürün hakkında ne düşündüklerini anlamak için bu yöntem oldukça faydalıdır.
Geleneksel pazarlama yöntemleri ürünü merkeze alırken, nöropazarlama insanın hissettiği ve düşündüğüne odaklanır.
Mesela neden bazı markaları diğerlerine tercih ediyoruz? Bunun en büyük sebebi nöropazarlama kullanan markaların tüketicinin gerçek ihtiyaçlarına yanıt veren kampanyalar oluşturmasıdır.
Nöropazarlama stratejisi kullanan markalar tüketicilerin zihnindeki yerlerini sağlamlaştırarak pazar paylarını artırıyorlar.
Peki,bu markalar hangi nöropazarlama tekniklerini kullanıyorlar?
Şimdi ürünlerini kullanıcının ihtiyacına göre şekillendiren bu markaların kullandığı nöropazarlama tekniklerini biraz yakından inceleyelim
Nöropazarlama Teknikleri Nelerdir?
Tüketicilerin ürün ve hizmetlere nasıl tepki verdiklerini daha iyi anlamak için kullanılan nöropazarlama teknikleri ile ilgili kısaca şöyle bir özet geçelim.
1. Göz Takibi
Tüketicilerin içerik ya da ürünle nasıl bir etkileşim kurduğunu anlamamızı sağlayan bu yöntem, sıklıkla beyin taraması gibi diğer nöropazarlama teknikleriyle bir arada kullanılır.
Göz hareketlerini detaylı olarak izleyerek, kullanıcının bir içeriğe ya da ürüne olan ilgisini ve tepkilerini gerçek zamanlı olarak gözlemlememize olanak tanır.
2. Beyin Tarama
EEG, beyin aktivitesini milisaniye ölçeğinde algılayan elektriksel deşarjları ölçer.
Göz takibi ile birleştirildiğinde insanların belirli şeylere bakarken nasıl tepki verdiklerini daha iyi anlamamıza yardımcı olur.
3. Yüz Kodlama
Duyguların yüzdeki ifadeler aracılığıyla analiz edilmesidir.
Yüz ifadesi analizi gerçek duygularla sınırlı bir ilişkiye sahip olduğu için, bu yöntemin güvenilirliği sorgulanmaktadır.
Çoğu marka tarafından artık kullanılmamaktadır.
4. fMRI (Fonksiyonel Manyetik Rezonans)
Nöropazarlamada kullanılan bir diğer yöntem olan fMRI, tüketicinin beyindeki aktiviteleri detaylı bir şekilde gözlemlemek için tercih edilen bir tekniktir.
Kullanıcının hem bilinçli hem de bilinçdışı reaksiyonlarını başarıyla ölçebilir.
5. Fizyolojik Ölçümler
Reklam ve ürün tepkilerini derinlemesine analiz etmek için elektrodermal aktivite, gözbebeği genişlemesi, kalp ritmi ve solunum gibi fizyolojik ölçümlere başvurulur.
Beynin metabolik aktivitelerinin, elektrik
sinyallerinin görüntülenmesi ve fizyolojik tepkilerin ölçülmesiyle elde edilir.
Nöropazarlama Kullanan Markalar (Örnekler)
Nöropazarlama kullanan markalar müşterilerinin reklamlar, ambalaj tasarımları ve kampanyalara ne gibi tepkiler verdiğini daha yakından gözlemleyebilir. Bu bilgiler ışığında yeni reklam kampanyaları yayınlamadan önce bunları nasıl optimize edebilecekleri hakkında analizler yapabilirler.
Nöropazarlama aynı zamanda markalara, müşterilerinin alışveriş kararlarını neyin etkilediğini, neyin onları motive ettiğini ve hangi ürün özelliklerini tercih ettiklerini anlama fırsatı tanır.
Yapılan analizlerle şirketler satışlarını artırabilir ve işlerini daha da büyütebilirler.
İşte bu alanda çalışan ve nöropazarlama tekniklerini kullanan bazı şirketlerden alınmış örnekler:
1. Coca Cola
Coca-Cola, nöropazarlamayı etkili bir şekilde kullanan markaların başında geliyor.
2009 yılında, Coca-Cola, insanların dikkatini çekecek ve onları mutlu edecek küresel bir reklam kampanyası oluşturmayı planlıyordu.
Bu amaçla, reklamları izlerken izleyicilerin beyin aktivitelerini incelemek için fonksiyonel MRI ve EEG taramaları kullandılar.
Coca-Cola, ürününü sadece kırmızı ve beyaz renklerle ve özgün yazı fontuyla değil, aynı zamanda “coke” şişesiyle de pazarladı.
Logo tasarımında müşterilerinin görsel algısına, tadına, şişenin patlama sesine, kokusuna ve dokusuna hitap etmiştir.
2. BMW
BMW, ürün tasarımını optimize etmek için nöropazarlamayı başarılı bir şekilde kullanan bir diğer örnektir.
2012 yılında BMW, EEG taramalarını kullanarak insanların farklı araba tasarımlarına nasıl tepki verdiğini anlamak için çalışma gerçekleştirdi.
Bu nöropazarlama örneği, insanların düz çizgilere kıyasla kıvrımlı çizgilere sahip arabalara daha duygusal tepki gösterdiğini ortaya koydu.
Bu noktada BMW, kıvrımlı çizgilere ve konturlara sahip hepimizin bildiği 3 Serisi’ni tasarladı. Bu model, estetik çekiciliği ve önceki modellere kıyasla üstün performans yetenekleri sayesinde pazarda oldukça başarılı oldu.
3. Apple
Apple, ürün tasarım süreçlerinde zamanla nöropazarlamayı başarılı bir şekilde uygulayan bir başka şirkettir.
Apple, 2014 ile 2015 yılları arasında, tüketicilerin ürünlere olan tepkilerini derinlemesine anlamak için EEG taramalarıyla kapsamlı araştırmalar gerçekleştirdi.
Bu çalışmaların sonuçları kıvrımlı tasarımların, düz tasarımlara göre tüketiciler tarafından daha olumlu algılandığını ortaya koydu.
Bu bulgular, iPhone 6S veya MacBook Pro Retina ekran gibi kıvrımlı hatlara sahip ürünleriyle Apple’ın ürün yelpazesine yön verdi.
Her iki ürün de Apple Inc. tarafından piyasaya sürüldüğünde büyük bir başarı elde etti.
4. Frito-Lay
Frito-Lay kendi sektöründe başarılı nöropazarlama örneğine sahip firmalardan birisidir.
İstatistiklere göre kadınlar, erkeklerden daha çok atıştırmalık tüketirler ancak Frito-Lay’in müşterilerinin çoğunu erkekler oluşturuyordu.
Frito-Lay kadınların atıştırmalıkları aslında sevdiğini, fakat kilo almaktan korktukları için suçluluk hissi duyduklarını gözlemledi.
Hedeflenen reklamlardan sonra Frito-Lay, kadınların “suçluluk hissi olmadan” atıştırmalıklardan kaçınma eğilimini fark etti. Bu analizler ile Frito-Lay hepimizin bildiği fırında cipsleri müşterilerine sundu ve bundan büyük bir verim aldı.
Fırında cipsler, serinin hala en çok satan ürünlerinden biridir.
5. Paypal
EEG kullanarak tüketicilerin markalarına görsel olarak nasıl tepki verdiklerini anlamak isteyen bir diğer şirket PayPal’dır.
PayPal’ın başarısının arkasındaki anahtar, e-ticaret müşterilerinin anında ve problemsiz bir ödeme süreci talep ettiklerini fark etmeleriydi.
İlk başta yüksek güvenlik odaklı bir yaklaşımın müşteriler için önemli olduğunu düşünseler de, gerçekte tek tıkla gerçekleşen online ödemelerin daha çok talep edilen bir istek olduğunu fark ettiler.
Bu strateji platformlarını tercih eden müşteri sayısında belirgin bir artışa neden oldu.
Nöropazarlama tüketicilerin alışveriş yaparken nasıl düşündüğü, hissettiği ve karar verdiği konusunda çok değerli bilgiler sağlamasıyla tüketicilerin davranışlarını anlamada adeta bir devrim yaratmıştır. Bu güçlü pazarlama tekniğini benimsemeyi seçen markaların önemli geri dönüşler aldığı ve ilerleyen yıllarda daha da büyük başarılara imza atacakları inkar edilemez bir gerçektir.
Müşterilerinizin ihtiyaçlarını anlamak özellikle sürekli değişen ve yüksek rekabetin olduğu bir pazarda her zaman kolay değildir.
Yine de temel bilişsel işlevleri ve bunların tüketici davranışları üzerinde nasıl bir etkiye sahip olduğunu anlarsanız, önemli ürünler geliştirmeye ve etkileyici kampanyalar oluşturmaya bir adım daha yaklaşmış olursunuz.
Beyin görüntüleme gibi yöntemler sizin için çok ileri seviyede ise, yukarıda bahsedilen nöropazarlama örnekleri ile deneyler yapabilirsiniz.
