Ciro ne demek diye baktığımızda, şirket faaliyetleri ve başarısını gösteren finansal bir terim olduğunu görmekteyiz. Bir şirkette ciro yüksek olursa şirketin satışlarının ve müşteri talebinin arttığını söylemek mümkündür.
Şirketlerin cirosu kar oranlarını doğrudan ifade etmese de; büyüme potansiyellerini ifade etme, rekabet avantajı sağlama, marka bilinirliği ve finansal güvenilirliğine önemli ölçülerde katkıda bulunma konularında önem taşır.
Aynı zamanda ciro, işletmenin kendi içinde kaynak yönetimini daha iyi yapmasını sağlar. Ciro hesaplama işlemlerinde belirli bir zaman aralığında şirketin elde ettiği gelirlerin tamamı açık bir şekilde görülür. Bunun üzerinden gider ve maliyetlerin çıkarılması ile kar miktarı doğru bir şekilde hesaplanabilir.
İşletmenin verimliliğinin belirlenebilmesi için ciro nasıl hesaplanır bilmek kritik öneme sahiptir. Büyüklüğü fark etmeksizin her işletme ciro hesabı yapmak zorundadır. Aksi takdirde gelir ve gider dengesini kuramayacağı için iflasa sürüklenmesi kaçınılmaz son olacaktır.
Bu yazımızda ticarete adım atmak ve sürdürülebilir bir işletme kurmak isteyen herkesin merak ettiği ciro nedir, çek ciro etmek ne demek, ciro primi hesaplama nasıl yapılır, ciro türleri nelerdir, ciro kaybı desteği başvurusu hangi durumlarda yapılabilir gibi konuları detaylıca ele alacağız.
O halde ilk sorumuz ciro ne demek ile başlayarak temellerimizi oluşturalım!
Ciro Ne Demek?
Ciro; İtalyanca kökenli, devretmek anlamına gelen “giro” kelimesinden gelmektedir. İşletmelerin finansal ve operasyonel başarılarını ve performansını belirleyen ana unsurlardan birisi ciro olarak karşımıza çıkar. Bu kelimenin iki farklı kullanımı vardır.
En çok karşılaşılan kullanımı ile Ciro, bir işletmenin belirli bir zaman aralığında yaptığı işlemlerden elde ettiği gelirin tamamının gider ve masraflar düşürülmeden ifade edilmesidir. Bu tanıma göre günlük, haftalık, aylık, yıllık ciro hesaplama sonuçları işletmenin o zaman diliminde brüt olarak ne kadar kazanç elde ettiğini belirtir. Finansal terimler söz konusu olduğunda çoğu kişi ciro ve kar kavramlarını karıştırabiliyor. Bu karışıklık hesaplama yaparken de yanlış çıkarımlar yapılmasına sebebiyet veriyor.
Ciro hesabı ve karlılık hesabı aynı şey değildir. Ciro hesabı yapılırken hasılat ve satış gelirleri gibi kazançlara, yani şirket kasasına giren paranın tamamına bakılır. Bu toplam para içinden hiçbir gider çıkarılmaz. Ticaret ile ilgilenen her kuruluşun ciro takibi yapması işletme bünyesindeki işlem hacminin ölçülebilmesi için oldukça önemlidir. Kuruluşlarda büyümeden söz edebilmek için, seçilen zaman dilimindeki ciro artışı enflasyondan daha fazla olmalıdır.
Kendi e-ticaret sitenizi kurup henüz çok deneyim kazanmadan işinizi büyütmek istediğiniz durumlarda ya da işlemlerin takibini yapmakta zorlanacağınız büyük ölçekli bir işletmeniz olduğunda; hatasız ciro hesabı yapmak için kullanabileceğiniz ciro hesaplama programları bulunmaktadır. Ancak ciro hesaplama işlemlerinizi kendiniz yapmak isterseniz bunu iki farklı yöntem ile gerçekleştirebilirsiniz:
- Safi hasılat yöntemi
- Gayrisafi hasılat yöntemi
Detaylı ciro hesabınız için işlemlerinizi kolayca gerçekleştirebileceğiniz ciro hesaplama formülleri yazımızın devamında yer almaktadır.
Ciro nedir diye baktığımızda karşımıza çıkacak olan diğer bir konu ise; özel olarak düzenlenmiş olan emre yazılı senetlerde yer alan bir hakkın devredilmesi, sınırlı bir maliklik hakkının oluşturulması veya tahsil edilmesidir. Bu konu kapsamında düzenlenen çek ya da senetler yazılı beyan olarak değerlendirilir ve kanun tarafından belirlenen sonuçları beraberinde getirir.
Ciro etmek ne demek diye baktığımızda ise; bir çekin ya da poliçenin üzerinde bulunan imzanın, sahibi tarafından bir başkasına devredilmesi işlemi anlamına geldiğini görmekteyiz. Bu devir işlemi ödeme yapılması amacıyla, nakit para ile temasa geçmeden evrak üzerinden gerçekleştirilebilir.
Peki senet ve çek nasıl ciro edilir?
Çek Ciro Etmek Ne Demek?
Bir çekin sahibi olan kişi ya da kurumun, çek üzerindeki haklarını başkasına devretmesine çek ciro etmek denir. Bu işlem; ödeme ya da tahsilat sürecini yönetmek, çeki nakde dönüştürmek veya başka bir borcu ödemek için gerçekleştirilebilir.
Çeki ciro etmek ticari işlemlerde sıkça karşılaştığımız bir yöntemdir. Bu yöntem özellikle ticari alacakların tahsilatı veya borçların ödenmesi süreçlerinde oldukça fazla tercih edilir. Ciro edilen çek, üzerindeki imza ve onaylar değiştirilerek yeni bir sahibe devredilir. Bu yeni sahip, çekin tüm sağladıklarını kullanma hakkı elde eder.
Bu işlem alacaklıların çek tahsil etme sürecini kolaylaştırırken, borçluların da ödemelerini gerçekleştirmelerini sağlar. Ayrıca, çek ciro etme işlemi ticari ilişkilerin güçlenmesine ve işbirliklerinin geliştirilmesine yardımcı olur.
Çek ciro etmek bazı riskleri de beraberinde getirir. Çeki ciro eden kişi veya kurum, çekin ödeme garantisini vermez. Eğer ciro edilen çek karşılıksız çıkarsa, karşılıksız çekte ciro edenin sorumluluğu çekin bedelinin ödenmesini gerektirebilir.
Karşılıksız çek ciro edenin sorumluluğu, çekin ödenmemesi durumunda mali ve hukuki sonuçlarla karşılaşabileceği anlamına gelir. Bu nedenle; işlemleri gerçekleştirilmeden önce çekin güvenilirliği, çeki düzenleyenin ödeme kabiliyeti ve finansal durumu gibi unsurların dikkatlice değerlendirilmesi önemlidir.
Senet Nasıl Ciro Edilir?
Senet ciro etmek için, senedin arkasındaki boşluğa ciro işleminin yapılması gerekmektedir. Ciro işlemi, senet üzerindeki hakların devredildiğini belirten bir yazı, imza ve tarih içermelidir. Ciro eden kişi veya kurum, senet üzerindeki hakları devrederek ödeme sürecini yönetmektedir.
Çek ciro etme işleminde, çeki ciro eden kişi veya kurum çeki elinde tutarak vade sonunda çekin düzenlendiği bankaya ibraz eder ve tahsilatını gerçekleştirir. Senet ciro etme işleminde ise, senedi ciro eden kişi veya kurum senedin vadesinde senet üzerindeki hakları kullanarak tahsilatını gerçekleştirir.
Çek ciro etme işleminde, karşılıksız çek ciro edenin sorumluluğu bulunurken senet ciro etmek için böyle bir sorumluluk yoktur. Senet üzerindeki hakların devredilmesiyle birlikte, ciro eden kişi veya kurumun sorumluluğu sona erer ve senedin düzenleyicisi sorumlu tutulur.
Ciro ve Kar Arasındaki Fark Nedir?
Kar; bir şirketin belirli bir dönemde elde ettiği gelirden, maliyetlerin ve giderin çıkarılmasıyla elde edilen net kazançtır. Kar, şirketin faaliyetlerinin sürdürülebilir olup olmadığını ve başarısını gösteren bir ölçüdür.
Ciro şirketin gelirinin boyutunu gösterirken, kar şirketin faaliyetlerinden ne kadar kazanç sağladığını gösterir. Net kar ve brüt kar olmak üzere iki çeşit karlılık hesaplaması yapılabilir.
Net Kar = Ciro – Şirketin Tüm Giderleri ve Ödenen Vergiler olarak hesaplanırken;
Brüt Kar = Ciro – Toplam Ürün Maliyeti şeklinde hesaplanır.
Ciro Türleri Neler?
Cironun ölçümü ve takibi, işletmelerin performansını değerlendirmek ve finansal planlama yapmak için önemlidir. İşletmeler genellikle belirli dönemlere göre ciro hesaplamalarını yaparlar. Ciro, hesaplandığı dönemlere göre 4 farklı türde incelenir.
Ciro çeşitleri:
- Günlük ciro
- Haftalık ciro
- Aylık ciro
- Yıllık ciro
Günlük Ciro Ne Demek?
Günlük ciro, işletmenin bir günlük süre içinde gerçekleştirdiği toplam satış miktarını temsil eder. Genellikle perakende sektöründe kullanılan günlük ciro, işletmenin günlük satış performansını değerlendirmek için kullanılır.
Nakit para hesabı yapmaktansa sanal pos kullanımı çok daha pratik bir şekilde ciro hesabı yapmanıza yardımcı olur.
Günlük ciro hesaplanırken, işletmenin tüm satışları toplanarak bir günlük toplam satış miktarı elde edilir. Kısa vadeli kazançların önemli olduğu küçük işletmeler günlük ciro hesaplama ile işlerini takip eder.
Haftalık Ciro Ne Demektir?
Haftalık ciro, işletmenin bir haftalık süre içinde gerçekleştirdiği toplam satış miktarını temsil eder. Haftalık ciro hesaplaması; işletmenin satış trendlerini değerlendirmek, satış performansını analiz etmek ve işletme stratejilerini planlamak için kullanılır. İşletmenin günlük ciro rakamları bir araya getirilerek haftanın ilk günü ile son günü arasındaki toplam satış miktarı elde edilir.
Orta ölçekli işletmeler ya da haftalık ödemeler gerçekleştiren şirketler için haftalık ciro hesabı yapmak, gelir ve giderleri kontrol altında tutarak bir haftada yapılan işlemleri gözlemlemeye yarar.
Aylık Ciro Nedir?
Aylık ciro, işletmenin bir aylık süre içinde gerçekleştirdiği toplam satış miktarını temsil eder. Aylık ciro hesaplama; işletmenin genel performansını değerlendirmek, satış trendlerini izlemek ve gelir tahminlerini yapmak için kullanılır. İşletmenin günlük veya haftalık ciro rakamları bir araya getirilerek aylık toplam satış miktarı elde edilir.
Büyük ve orta ölçekli işletmelerde personel maaşları gibi giderler aylık olarak hesaplanır. Bu nedenle her ay düzenli olarak şirket kasasına giren toplam para, yani ciro hesabı yapmak da mali işlemlerin takibini gerçekleştirebilmek için oldukça önemlidir.
Yıllık Ciro Ne Demek?
Yıllık ciro nedir diye bakacak olursak, işletmenin bir yıllık süre içinde gerçekleştirdiği toplam satış miktarı anlamına geldiğini görürüz. Genellikle yatırımları için uzun dönem faaliyetlerinin önemli olduğu büyük firmalar her yıl düzenli bir şekilde yıllık ciro hesaplama işlemlerini yapar ve kayıt altına alır. Dijital cüzdan kullanımı bu noktada şirketlere oldukça zaman kazandırır.
Yıllık ciro nasıl hesaplanır bakıldığında ise, şirketin yıl içinde elde ettiği bütün gelirlerin yazılarak toplanması olduğunu görmekteyiz. Yıllık ciro öğrenme, bütçeye göre yapılabilecek yatırımların belirlenmesi ve şirket büyümesi için oldukça önemli bir rol oynar.
Ciro Nasıl Hesaplanır?
Ciro hesaplama işlemi, işletmelerin finansal raporlama sürecinde önemli bir rol oynar. Ciro verileri gelir tablosunda (gelir-gider tablosu veya kar-zarar tablosu olarak da bilinir) raporlanır ve işletmenin gelirlerini, maliyetlerini ve karlılığını değerlendirmek için kullanılır.
Ayrıca işletmenin performansını analiz etmek, satış stratejilerini değerlendirmek ve gelecekteki büyüme potansiyelini tahmin etmek için kullanılır.
Ciro KDV dahil mi hesaplanır diye baktığımızda, genellikle KDV dahil edilerek hesaplandığını görmekteyiz. Şirketin elde ettiği gelirin KDV’si, toplam ciroya dahil edilir. Ancak bazı durumlarda, ciroyu KDV hariç olarak hesaplamak da gerekebilir. Bu durumda, KDV tutarı ciroya dahil edilmez ve sadece net satış geliri dikkate alınır.
Ciro hesabı safi hasılat ve gayri safi hasılat yöntemi olmak üzere iki yöntem ile hesaplanabilir.
O halde ciro hesaplama yöntemleri ve ciro hesaplama formülleri ile konuyu daha da netleştirelim!
Safi Hasılat Yöntemi Nedir?
Safi hasılat yönetimi, bir şirketin satış faaliyetlerini ve gelirlerini yönetme sürecidir. Bu yönetim süreci; fiyatlandırma politikalarının belirlenmesi, müşteri ilişkilerinin yönetimi, pazarlama stratejilerinin uygulanması ve satış performansının izlenmesini içerir. Safi hasılat yönetimi, şirketin ciro ve karlılık hedeflerine ulaşmasını sağlamak için önemlidir.
Bu yöntemde ciro; şirketin yurt içi ve yurt dışından elde ettiği toplam gelirden iadeler, iskontolar ve uygulanan indirimlerin çıkarılması ile bulunur.
Safi hasılat yöntemi ile ciro hesaplama işleminin formülü:
Ciro = ( Yİ + YD + DG ) – ( İS + İN + İA )
Yİ = Yurt içi satış geliri
YD = Yurt dışı satış geliri
DG = Diğer gelirler
İS = İskontolar
İN = İndirimler
İA = İadeler
Gayri Safi Hasılat Yöntemi İle Ciro Nasıl Hesaplanır?
Gayri safi hasılat yöntemi, bir şirketin satış gelirleri üzerindeki maliyetleri ve giderleri yönetme sürecidir. Bu yönetim süreci; üretim maliyetlerinin kontrol altında tutulması, verimlilik artırma önlemlerinin uygulanması, maliyet analizlerinin yapılması ve giderlerin optimize edilmesini içerir. Gayri safi hasılat yönetimi, şirketin kar marjını korumasını ve artırmasını sağlar.
Bu yöntemde toplam gelir brüt bir şekilde görülür ve ürün maliyetleri doğrultusunda karlılık düşünülerek fiyat politikaları değiştirilebilir, indirim ya da kampanyalar düzenlenebilir.
Gayri safi hasılat yöntemi ile ciro hesabı şu şekilde yapılır:
Ciro = Yİ + YD + DG
Yİ = Yurt içi satış geliri
YD = Yurt dışı satış geliri
DG = Diğer gelirler
Ciro Kaybı Nedir?
Ciro kaybı, bir işletmenin beklenen gelirinin altında kalması veya gitgide gelirinin azalması durumunu ifade eder. Şirketlerin ciro hesaplaması sonucunda kayıp yaşadığını veriler ile analiz etmesinden sonra, yaşanan durumun sebebi anlaşılmalı ve yeterli aksiyon alınmalıdır.
Ciro kaybı genellikle müşteri hizmetlerinde yetersizlik, pazarlama stratejilerinde eksiklik, ürün kalitesinde düşüş veya rekabetin artması gibi faktörlerden kaynaklanabilir.
Ciro kaybı, işletmenin hedeflediği gelirin altında kalmasına ve potansiyel kazançlarının gerçekleşmemesine neden olabilir. İşte, ciro gelişim durumunu analiz edip ciro kaybı ile karşılaştığınız bu gibi durumlar için devlet tarafından “Ciro Kaybı Desteği” sunulur. Peki, Ciro Kaybı Desteği nedir?
Ciro Kaybı Desteği Nedir ve Nasıl Başvuru Yapılır?
Türkiye’de ciro kaybı desteği; işletmelerin pandemi, ekonomik kriz veya benzeri nedenlerle ciro kaybına uğraması durumunda finansal olarak desteklenmelerini amaçlamaktadır.
Ciro kaybı desteği genellikle Ekonomi Bakanlığı veya Kalkınma Ajansları gibi ilgili kurumlar tarafından sağlanır. Destek programları, genellikle sektörlere ve belirli kriterlere dayalı olarak tasarlanır ve başvuran işletmelerin belirli şartları karşılaması gerekmektedir.
Her destek programının kendi özel şartları ve başvuru süreci olabilir, bu nedenle ilgili destek programının detaylarını ve gerekliliklerini belirlemek için ilgili kurumun resmi internet sitesini veya ilanlarını takip etmek önemlidir.
Ciro kaybı desteği, işletmelere çeşitli şekillerde yardımcı olabilir:
- Nakit desteği
- Faizsiz kredi
- Vergi indirimleri
- Sosyal güvenlik primi teşvikleri
- Sigorta primi desteği
Destek programlarının kapsamında sağlanan yardımlar döneme ve sektöre bağlı olarak değişebilir. Ayrıca, destek programları genellikle belirli bir süreyle sınırlı tutulur ve bu süre zarfında başvuruların yapılması gerekir.
Ciro kaybı desteğine başvurmak için işletmelerin genellikle belirli belgeleri ve bilgileri sunmaları gerekmektedir. Başvuru sürecinde talep edilen belgeler arasında:
- İşletme bilgileri
- Finansal tablolar
- Ciro kaybını belgeleyen raporlar
- Vergi beyannameleri
- Çalışan sayısı gibi bilgiler bulunabilir.
Ciro kaybı desteği şartları için uygun olan başvurular genellikle elektronik olarak veya belirlenen başvuru noktalarına yapılır.
Kıymetli Evrak Devri Anlamına Gelen Ciro Çeşitleri Neler?
Bu ciro tanımı, ticari sebeplerle çek ve senet gibi kıymetli evrakların bir başkasına devredilmesi işlemini kapsar. Bu işlemde evrak haklarının devri için çek ya da senet kağıtlarının arka yüzüne ciro yapan kişinin imzasını atması gerekmektedir. Ciro işlemini gerçekleştiren kişiye “ciranta” denir ve ciro, amacına ve şekline bağlı olarak farklı gruplara ayrılmaktadır.
Amacına Göre Ciro Türleri Neler?
Ciro işlemi, evrağın mülkiyetinin devredilmesini ve belgenin yeni sahibine haklar sağlamasını amaçlar. Amacına göre ciro işlemlerinde öne çıkan bazı türler şunlardır:
- Temlik Cirosu: Bir alacağın (borcun) başka bir kişi veya kuruma devredilmesidir. Alacaklı olan kişi veya kurum, alacağını tahsil etmek için başka birisine temlik cirosu yapabilir. Bu durumda alacaklı olan alacağından vazgeçmez, sadece tahsil yetkisini başkasına devreder.
- Tahsil Cirosu: Bir borcun tahsil edilmesi amacıyla alacaklı olan kişinin başka bir kişi veya kuruma talimat vermesidir. Borçlu olan kişi, borcunu ödemek için başka bir kişiye veya kuruma tahsil cirosu yapabilir. Bu durumda, borçlu olan borcunu ödeme sorumluluğunu taşırken, tahsil işlemini başka birine veya kuruma devretmiş olur.
- Rehin Cirosu: Bir malın ya da mülkiyetin teminat olarak verilmesi ve malın üzerinde hak sahibi olan kişinin bu hakkını başkasına devretmesidir. Bir malı veya mülkiyeti teminat olarak veren kişi, teminat hakkını başka bir kişiye rehin cirosu yaparak devredebilir. Bu durumda rehin hakkı devredilen kişi, teminat üzerindeki haklarını kullanma yetkisine sahip olur.
Şekline Göre Ciro Türleri Nelerdir?
Kıymetli evraklarda yapılan ciro işlemleri, cironun nasıl gerçekleştirildiği veya belgenin nasıl imzalandığına bağlı olarak iki farklı şekilde gerçekleşebilir. Şekillerine göre ciro türleri aşağıdaki gibidir:
- Tam Ciro Nedir?: Çek ya da senet gibi kıymetli evrakların arka yüzüne imza atılarak gerçekleştirilen bir ciro şeklidir. Bu işlemde evrağı ciro eden kişi belgenin mülkiyetini tamamen devreder ve yeni sahibine tüm haklarını aktarır. Bu şekilde belge üzerindeki mülkiyet değişimi tamamlanır.
- Beyaz Ciro Nedir?: Kıymetli evrakların arka yüzünde yer alan beyaz kısıma imza atılarak gerçekleştirilen bir ciro türüdür. Bu işlemde evrağı ciro eden kişi belgedeki haklarını devretmez, sadece tahsil yetkisini devreder. Bu ciro çeşidinde belge üzerindeki mülkiyet değişmez. Devredilen kişi, belge üzerindeki tahsil yetkisini kullanarak alacaklı sıfatıyla hareket eder.
Sıkça Sorulan Sorular
Bir işletmenin finansal durumunun farkında olabilmesi ve varlığını sürdürüp büyüme yolunda ilerleyebilmesi için bilmesi gereken ciro nedir, nasıl hesaplanır gibi soruları detaylıca cevapladık. Bunların yanında işletmelerin ödemelerinde sıkça kullandığı ancak herkes tarafından çok fazla bilinmeyen kıymetli evrakların ciro edilmesi konusundaki tanımları açıkladık.
Bu bölümde ise sizlerin ciro ile ilgili sıkça sorduğu bazı soruları yanıtlayacağız.
Türkiye’de Şirketlerin Ciro Sınırı Bulunur Mu?
2021 itibarıyla KOBİ tanımına uygun şirketler için ciro sınırı 125.000.000 TL’dir. Ancak, KOBİ’lerin birleşmeleri veya grup halinde faaliyet göstermeleri durumunda, grup KOBİ’ler için yıllık ciro limiti 500.000.000 TL olarak uygulanır.
Diğer taraftan anonim şirketler, limited şirketler ve şahıs şirketi yıllık ciro limiti bulunmamaktadır. Bu tür şirketlerin ciroları, işletmenin büyüklüğüne, sektöre ve faaliyet alanına bağlı olarak değişebilir. Dolayısıyla, bu şirketlerin cirolarına ilişkin bir sınırlama yoktur.
Ciro Primi Nedir?
Ciro primi, genellikle satış performansına dayalı olarak işletme çalışanlarına ödenen bir tür prim veya teşvik sistemidir. Bu prim, işletmenin elde ettiği cironun belirli bir yüzdesi üzerinden hesaplanır ve çalışanlara ek bir ödeme olarak verilir.
Genellikle satış departmanları veya müşteri ilişkileri yönetimi gibi satış odaklı pozisyonlarda uygulanan ciro primi, işletmelerin satış performansını artırmaya yönelik bir teşvik sağlar. Bu sistem çalışanların motivasyonunu artırır, takım ruhunu teşvik eder ve performansa dayalı rekabeti teşvik eder.
Bazı işletmeler ciro primi ödemelerini aylık, üç aylık veya yıllık olarak yapabilirken bazıları daha sık periyotlarda ödeme yapmayı tercih edebilir.
